Κοινότητα Ενηλίκων
Ο κύριος άξονας της θεραπείας
Ότι και να συμβαίνει, υπάρχει ελπίδα.
Οι άνδρες και οι γυναίκες φιλοξενούνται σε ξεχωριστούς χώρους, και λαμβάνουν ομαδική θεραπεία χωριστά.
ασφάλεια | κατανόηση | αποδοχή
“Έξω φώναζα και δεν με άκουε κανείς... τώρα που είμαι στην Αγία Σκέπη, ψιθυρίζω και όλοι με ακούουν”
Κωνσταντινος Μ.
Σε ποιους απευθύνεται
Απευθύνεται σε ενήλικες χρόνιους χρήστες με παραβατικό ή όχι υπόβαθρο . Η εισαγωγή στο κλειστό πρόγραμμα μπορεί να γίνει είτε αφού ολοκληρωθεί η αποτοξίνωση και προηγηθεί η προετοιμασία στο Συμβουλευτικό σταθμό στην ομαδα Εισαγωγής για άτομα που εθελοντικά επιλέγουν την θεραπεία ( νοουμένου ότι αν υπάρχουν ψυχιατρικές δυσκολίες έχουν ρυθμιστεί) είτε μέσω παραπομπής από τις κεντρικές φυλακές ( Πρωτόκολλο συνεργασίας ) αφού ο ίδιος ο κατάδικος αιτηθεί θεραπεία και αξιολογηθεί από λειτουργούς ότι εμπίπτει στα κριτήρια εισαγωγής παραπέμπεται στην Γενική Εισαγγελία για την τελική απόφαση. είτε μέσω της Συμβουλευτικής επιτροπής σε συνεργασία με την εισαγγελία (Περι θεραπείας νόμος) μέσω δικαστικού διατάγματος αφού δοθεί στον υπόδικο η επιλογή θεραπείας αντί ποινής.
Σε ποιους απευθύνεται
Μοντέλο Θεραπείας
Η θεραπευτική κοινότητα παρέχει ένα ασφαλές περιβάλλον το οποίο προσφέρει στον θεραπευόμενο τον χώρο, τον χρόνο και τον τρόπο να αντιμετωπίσει τα προβλήματα που τον οδήγησαν στη χρήση ουσιών. Το Κλειστο θεραπευτικό πρόγραμμα βασίζεται στο μοντέλο των θεραπευτικών κοινοτητων. Στη φιλοσοφία των θεραπευτικών κοινοτήτων η ουσιοεξάρτηση αποτελεί ένα πρόβλημα με ποικίλες προεκτάσεις που επηρεάζει το άτομο στην ολότητά του. Η θεραπεία στοχεύει στη ριζική αναμόρφωση της προσωπικότητας, μέσα από την αναδόμηση της ταυτότητας του θεραπευόμενου σε συνδυασμό με την αποχή από τη χρήση ουσιών. Το ιεραρχικό μοντέλο των θεραπευτικών κοινοτητων που υιοθετείται προσφέρει μια εναλλακτική οικογένεια η οποία στο πλαίσιο της κοινοτικής συνύπαρξης ενεργοποιεί τόσο την αυτοβοήθεια, την αμοιβαία βοήθεια αλλά και την ανάληψη ρόλων ευθύνης απέναντι στον εαυτό και τους άλλους. Όσον αφορά στις ψυχοθεραπευτικές μεθόδους και τεχνικές που αξιοποιούνται στο πλαίσιο της κοινότητας η βάση έγκειται στο Γνωσιακό-συμπεριφορικό μοντέλο, με στοιχεία επιπλέον από την ομαδική και οικογενειακή θεραπεία, τη συστημική προσέγγιση και την ψυχαναλυτική θεωρία. Οι μέθοδοι αυτές εφαρμόζονται σε όλα τα είδη παρεμβάσεων, είτε αυτές αφορούν τις θεραπευτικές ομάδες, τις ομάδες αντιπαράθεσης, τις ψυχοεκπαιδευτικές ομάδες ή την ατομική συμβουλευτική ψυχοθεραπεια. Εστιάζουν στην: - Αναγνώριση και διαχείριση συναισθημάτων - Ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων - Ανάληψη ευθυνών - Διαχείριση μετατραυματικού στρες - Διαχείριση θυμού - Πρόληψη υποτροπής. Το σύνολο των θεραπευτικών διαδικασιών που ακολουθούνται έχει σκοπό να βοηθήσει τον θεραπευόμενο να αναπτύξει σταδιακά τις κοινωνικές και προσωπικές του δεξιότητες, να αποκτήσει εργαλεία αναγνώρισης και διαχείρισης των συναισθημάτων και των συμπεριφορών του, να αποκτήσει ένα είδος υγιούς αυτοέλεγχου και αυτοεκτίμησης, μέσα από τα οποία θα οδηγηθεί όσο το δυνατόν πιο ομαλά στη φάση της κοινωνικής επανένταξης.
Θεραπευτικοί Στόχοι
Στο στάδιο του κλειστού προγράμματος, όπου πραγματοποιείται και η εντατική φάση θεραπείας σκοπός είναι η ψυχική απεξάρτηση. Στόχος είναι η αναδόμηση της ταυτότητας. Οι θεραπευόμενοι καλούνται να αναμετρηθούν με την εξάρτηση τους, να την αναγνωρίσουν και να την αποδεχθούν. Οι δυσκολίες προκύπτουν από τα συναισθηματικά τραύματα που κουβαλά ο θεραπευόμενος και τις σημαντικές ελλείψεις σε υγιείς δεξιότητες, όπως επίσης και τη δυσκολία ανάληψης ευθυνών. Επιπλέον καλούνται να αλλάξουν τη στάση, τις αντιλήψεις και τη συμπεριφορά τους τόσο σε σχέση με τη χρήση ουσιών όσο και σε σχέση με τις πραγματικές του ανάγκες σε κοινωνικό, οικογενειακό και ψυχολογικό επίπεδο. Καλούνται επίσης να αναγνωρίσουν και να επαναπροσδιορίσουν τις σχέσεις τους με άτομα τόσο μέσα στην κοινότητα όσο και με άτομα σημαντικά για τους ίδιους. Έρχονται επίσης συχνά αντιμέτωποι με τις πράξεις και τις επιλογές τους, όντας ενεργοί χρήστες, για τις οποίες συχνά νιώθουν ντροπή και ενοχές.
Σε ποιους απευθύνεται
Δεξιότητες προσωπικού
Ο Θεραπευτής χρειάζεται να έχει τη γνώση γύρω από το θεωρητικό υπόβαθρο των θεραπευτικών κοινοτήτων και της εξάρτησης. Σημαντική προϋπόθεση είναι επίσης η κλινική κατάρτιση, αφού συχνά θα συναντήσει διπλή διάγνωση, άρα και την ανάγκη για εξατομικευμένο κλινικό πλάνο. Κρίνεται σκόπιμο να είναι σε θέση να δημιουργεί τις συνθήκες για τη λειτουργία ενός θεραπευτικού πλαισίου που προάγει την αλλαγή και συχνά να αποτελεί μοντέλο προς μίμηση για τον θεραπευόμενο. Συχνά καλείται να αλλάζει καπέλα, ανάλογα με την φαση που βρίσκεται το μέλος και να αναπροσαρμόζει τον ρόλο με τον οποίο παρουσιάζεται απέναντι στον θεραπευόμενο, έχοντας όμως ισχυρά όρια τα οποία αποτελούν το πλέον θεραπευτικό εργαλείο. Χρειάζεται να παρακολουθεί και να αξιολογεί την κατάσταση των θεραπευόμενων, να προλαβαίνει ή να διαχειρίζεται κρίσεις, να εποπτεύει και να ηγείται των ομάδων, να αναθέτει και να επιβλέπει την συνολική εικόνα κάθε θεραπευόμενου στο πλαίσιο και να παρεμβαίνει. Παίρνει επίσης τις αποφάσεις για ζητήματα που αφορούν τον θεραπευτικό σχεδιασμό. Ο ρόλος του θεραπευτή απαιτεί υψηλή δέσμευση, η οποία για να μπορεί να παραμένει σε παραγωγικά επίπεδα, χρήζει σταθερής προσωπικής και ομαδικής εποπτείας και καλή «χρήση» του δικτύου των συνεργατών στην κοινότητα.
Προκλήσεις
Στο στάδιο της κλειστής θεραπευτικής κοινότητας, όπου πραγματοποιείται και η εντατική φάση θεραπείας σκοπός είναι η ψυχική απεξάρτηση. Στόχος είναι η αναδόμηση της ταυτότητας. Οι θεραπευόμενοι καλούνται να αναμετρηθούν με την εξάρτησή τους, να την αναγνωρίσουν και να την αποδεχθούν. Οι δυσκολίες προκύπτουν από τα συναισθηματικά τραύματα που κουβαλά ο θεραπευόμενος και τις σημαντικές ελλείψεις σε υγιείς δεξιότητες, όπως επίσης και τη δυσκολία ανάληψης ευθυνών. Ο Θεραπευόμενος καλείται να αλλάξει τη στάση, τις αντιλήψεις και τη συμπεριφορά του τόσο σε σχέση με τη χρήση ουσιών όσο και σε σχέση με τις πραγματικές του ανάγκες σε κοινωνικό, οικογενειακό και ψυχολογικό επίπεδο. Καλείται επίσης να αναγνωρίσει και να επαναπροσδιορίσει τις σχέσεις του με άτομα τόσο μέσα στην κοινότητα όσο και με άτομα σημαντικά για τον ίδιο. Ερχεται επίσης συχνά αντιμέτωπος με τις πράξεις και τις επιλογές του, όντας ενεργός χρήστης, για τις οποίες συχνά νιώθει ντροπή και ενοχές.